ENG | Kurdî | کوردی
Kurdish Cinema
Panorama I Documentary
Title: LÊGER
Director/s: ÖMER LEVENTOĞLU & ESİN AKGÜL GÜNEŞ
Country: EUROPE, TURKIYE, KURDİSTAN
Year: 2022
Time: 69 min
Gulan, a university student from Konya Kurds, lives with her family in Istanbul. She reluctantly goes on a journey abroad at the insistence of her auntÇiğdem. The purpose of this journey is to put an end to the hidden suffering of her great-grandmother Sultan, who was on her deathbed. Grandmother Sultanlost her older brother on the way to Konya 95 years ago. This was revealed for the first time when she ranted about the name “Hüseyin” in a hospital in Germany.Çiğdem, which wants to investigate this issue, is also prohibited from entering Turkey. For this reason, she investigates with historians in Europe, and at the same time asks her niece to investigate the issue in Turkey, starting from her village. When setting off from Istanbul, Gulan is as hopeless as she is reluctant. With the help of a villager, she meets a lawyer who is known for his knowledge of these matters. He gives her some information about the Kurdish villages in the area and their migration history, but for Gulan, this sparse information has done nothing other than that confuse and further discourage her. Gulan, who started to tour the Kurdish settlements in Ankara and Aksaray as well as Konya, becomes passionately attached to the stories she hears from the people she meets all across northern Kurdistan. At the last stage of the trip, grandmother Sultan died and almost no further information could be obtained. Gulan has faced the fact that a society that has been torn from its homeland for centuries has been dispersed to a very wide area in the Anatolian geography. Moreover, this society has built different and unique beliefs, cultures, and human values in every place where it has been settled
Gulan Kurdeka Qonyayê û xwendevana zanîngehê ye li Stenbolê. Li ser daxwaza meta xwe diçîte Elmanyayê daku xema dayka dapîra xwe, ya ku li ber mirinê ye, bi dumahî bînît û daxwaza wê ya ka berî 95 salan çi biserê birayê wê Huseynî hatiye bi cih bînît. Meta Gulanê li Ewropa bi rêya dîroknasan li ser vê yekê kar dike û ji Gulanê dixwazît li welatî dûfçûnê biket. Gulan ji Stenbolê dest bi geşta xwe diket û her zû bêhîvî dibît. Biharîkariya gundiyekî parêzerekî diniyasît û çendîn zanyarîyan li ser gundên Kurdan û dîroka veguhastina wan jê werdigirît, lê bi wan zaniyariyan pitir aloz dibît. Hevdem jî pişitî geşta ew ji Enqereyê û Aqsarayê gehandiye deverên Qonyayê rijdtir dibît piştî çîrokên xelkê gundên seranserî Bakurê Kurdistanê dibihîzît. Li qunaxa dumahiyê ya geşta wê, Dapîra Sultan dimirît û êdî çi jêderên pitir zaniyariyan namînin. Bo Gulanêdiyar dibît ku ew civakên bi sedsalan ji şûnwarên xwe hatîne veqetandin û li seranserî Anatolyayê belavbûyn, niha bawerî û kultûr û bihayên nû bi xwe ve dîtîne li her cihekê lê hatîne veguhastin.
گولان کوردەکا قۆنیایێ یە و قوتابیا زانکۆیێ یە ل ئیستەنبۆلێ. ل سەر داخازا مەتا خو دچیتە ئەڵمانیا داکو خەما دایکا داپیرا خو، یا کو ل بەر مرنێ یە، ب دوماهی بینیت و داخوازا وێ یا کو بەری ٩٥ ساڵان چ ب سەرێ برایێ وێ حوسەینێ هاتیە ب جهـ بینیت. مەتا گولانە ل ئەوروپا ب ڕێیا دیرۆکناسان ل سەر ڤێ یەکێ کار دکەت و ژ گولان دخوازیت ل وەڵاتی دویڤچوونێ بکەت. گولان ژ ئیستەنبۆڵێ دەست ب گەشتا خوە دکەت و هەر زوی بێ هیڤی دبیت. ب هاریکاریا گوندیەکی پارێزەرەکی دنیاسیت و چەندین زانیاریان ل سەر گوندێن کوردان و دیرۆکا ڤەگوهاستنا وان ژێ وەردگریت، لێ ب وان زانیاریان پتر ئالۆز دبیت. هەڤدەم ژی پشتی گەشتا ئەو ژ ئەنقەرەیێ و ئەکسەرایێ گەهاندیە دەڤەرێن قۆنیایێ رژدتر دبیت پشتی چیرۆکێن خەلکێ گوندێن سەرانسەری باکورێ کوردستانێ دهەژینیت. ل قوناخا دوماهیێ یا گەشتا وێ، داپیرا سوڵتان دمریت و ئێدی چ ژێدەرێن پتر زانیاریان نامینن. بۆ گولانێ دیار دبیت کو ئەو جڤاکێن ب سەدسالان ژ شوونەوارێن خوە هاتنە ڤەقەتاندن و ل سەرانسەری ئەنادۆڵێ بەلاڤبووین، نۆکە باوەری و کەلتور و بهایێن نوو ب خوە ڤە دیتنە ل هەر جهەکێ لێ هاتینە ڤەگوستان.
گوڵان کوردێکی کۆنیایە و خوێندکاری زانکۆیە لە ئیستەنبوڵ. لە سەر داواکاری پووری دەچێتە ئەڵمانیا تاکو خەمی داکی داپیری، ئەوەی کە لەسەرە مەرگدایە، بە کۆتایی بهێنێت و داواکارییەکەی کە بەر لە ٩٥ ساڵ بە سەر براکەیدا (حوسێن) هاتوە بە جێ بگەیەنێت. پووری گوڵان لە ئەوروپا لە ڕێگەی مێژووناسەکانەوە ل سەر ئەم پرسە کار دەکات و داوا لە گوڵان دەکات لە نیشتمان بەدواداچوون بکات. گوڵان لە ئیستەنبوڵەوە دەست بە گەشتی خۆی دەکات و هەر زوو بێ هیوا دەبێت. ب هاوکاری لادێییەک پارێزەرێک دەناسێت و چەندین زانیاری لەسەر گوندە کوردییەکان و مێژووی ڕاگواستنیان وەردەگرێت، بەڵام بەو زانیارییانە زیاتر ئاڵۆز دەبێت. هاوکاتیش دوای گەشتەکەی لە ئەنقەرە و ئەکسەراوە گەیشتوەتە کۆنیا و ڕژدتر دەبێت دوای ئەوەی چیرۆکی خەڵکی گوندەکان سەرتاسەری باکوری کوردستان دەهەژێنێت. لە قۆناغی کۆتایی گەشەتکەیدا، داپیری سوڵتان دەمرێت و ئیتر سەرچاوەی زانیارییەکان چیتر بوونی نامێنێت. بۆ گوڵان دەردەکەوێت کە ئەو کۆمەڵگەیانەی بە سەدەها ساڵ لە شوێنوارەکانیان جیاکراونەتەوە و لە سەرانسەری ئەنادۆڵ بڵاوبوونەتەوە، ئێستا باوەڕ و کەلتور و بەها تازەکان بە خۆیانەوە دۆزیونەتەوە لە هەر جێگەیەکی کە لێوەی گواستراونەوە.
