VE NEDEN “ MOGİ” YA DA “MOGE”!!

Özellikle Orta Anadolu Kürtleri arasinda sıkça kullanılan ve başka yerlerde de pekte bilinmeyen ve kullanılmayan bu MAGİ kelimesi ne anlama geliyor ve dilimize nerden yerleşmiş diye hiç sordunuzmu kendinize?? Çoğunuza garip gelecektir ama benim teorime göre bunun cevabı epey bir geçmişe dayanıyor. Başlamadan önce şunu belirtmekte fayda var; bu hipotezin Bilimselliği tartışılabilir!!

Biraz gerilere gidelim, taaa Zerdüşt’e! Bu arada şunu önceden söyleyeyim de kimse olayı din tartışmasına çekmesin. Mevzunun din ile alakası yok. Zerdüştlük M.Ö 600 ‘lü yıllarda doğdu , İslamiyet ise M.S 610. Nereden bakarsan arada 1200 yıllık fark var ve o zamanlar doğal olarak İslamiyette yoktu. Neyse biz konumuza gelelim. Hepinizin malumu Orta Anadolu Kürtleri uzaydan ışınlanmadı, topraktan da bitmedi doğal olarak. Her nekadar yakın tarihi Adıyaman, Urfa gibi yerlerle anılsa da bunun daha eski bir geçmişi var tabi. Daha öncesi Botan bölgesine, Irak Rewanduz civarına ve daha önceside İran’a dayanıyor. İşte olay da burda başlıyor. Zerdüşlüğün o dönem hüküm sürdüğü bölgeler bu saydığım yerler.

MAGİ aslında bir özel isimdir. Med’lerin din adamları sınıfına MAGİ denilirdi. Hatta rivayete göre Zerdüşt’ün peygamberliğini ön görüp iki yaşında iken yangının içine atanlarda bu MAGİ’lerdir. Zerdüşt Magi’lerin dinini reforme ederek Zerdüştlüğün temelini atmıştır. Tabi bu durum önceleri MAGİ’lerin işine gelmez ve hile, dalavere ne varsa yeri geldiğinde uygulamaya koyuyorlardı. Hal böyle olunca da Magi’ler o dönemlerde Zerdüştlüğe inanan çoğu halk tarafından pek te sevilmezdi. Hilekâr, sihirbaz, dalavereci , üç kağıtçı gibi sıfatlar kullanırlardı.

Kirmanşah’da Bihustun dağında Darius tarafından yaptırılan kabartmada Kral Darius ve ayağının altındaki Magi Gautama

Şimdi gelelim zamanımıza!! Yukarda da belirtmiştim, buraya geliş noktalarımız Zerdüşt’ün hüküm sürdüğü bölgeler. Kuvvetle muhtemeldir ki atalarımızda Zerdüştlüğün etkisi altına girmişlerdi. Zaten Batıl İnançlarimiz ki bir sürü eski inanç Zerdüştlük ile birebir örtüşmekte. Şimdi bu konuya girmeyelim. Bu konu apayrı bir başlık ister. Benim teorime göre MAGİ dilimizde uzun bir süreçten sonra özel isim olmaktan çıktı ve SIFAT olarak kullanılmaya başlandı. Düşünün bir kere biz MAGİ’yi kimler için ve ne zaman kullanıyoruz?? Magi sıfatını pekte öyle düzgün kişiler için kullanmayız cümle içerisinde. Genelde üçkağıtçı, hesapçı kitapçı, dalavereci, kötü birşey yada eylem yapan, çıkar amaçlı davranışlarda bulunan kişiler için kullanırız:” Mogi deraw, Mogi gemar, mogi diz, vs gibi”. Tıpkı Zerdüşt döneminde ki MAGİ’ler gibi.

Bana göre MAGİ kelimesi o dönemden beri hayatımıza girdi ve farkında olmadan ,anlamını bilmeden ve hiçbir anlamda yüklemeden dediğim tip kişiler için SIFAT olarak kullanarak günümüze kadar koruduk. MAGİ kelimesi burdan geliyor.

Ha!! Unutmadan, neden o zaman MOGİ değil de MAGİ demiyoruz? Bizim Kürtçe’de her nedense “a“ ile söylenmesi gereken bütün kelimeleri “o” ile kullanıyoruz. MAGİ yerine MOGİ deyişimizde bundan dolayı olabilir.
Neyse de hadi siz daha “ Mogi bu da çok uzun yazıyor” demeden önce kısa keseyim bari!!!

Bu yazıyı daha önce kendi sayfamda yayınladım.